Schaamte en schuld

Help, ik voel geen schuld, maar wel schaamte!

Het Centrum Seksueel Geweld heeft onderzocht dat één op de drie misbruikte mannen en één op de vier misbruikte vrouwen nooit vertelt over seksueel misbruik dat zij hebben meegemaakt. De mensen die dat wel doen, doen dat pas als ze volwassen zijn. De meest genoemde redenen om te zwijgen zijn: apathische reactie of ongeloof, dissociatie, schaamte, schuld, spreekverbod of bedreiging, vermijdingsgedrag en victim blaming.

Schaamte en schuld worden vaak in één adem genoemd. Toch is er een verschil. Zo kan het voorkomen dat een volwassene die seksueel misbruikt is, wel schaamte voelt, maar geen schuld. Hoe dat zit? Voor mijn scriptie '50 shades of shame' deed ik onderzoek naar schaamte. Wist je dat schaamte de vijfde 'B' is in de rij van emoties? Bang, Blij, Bedroefd, Boos en Beschaamd dus.

3 vormen schaamte

Signaalschaamte

Deze vorm van schaamte wordt ook wel zelfgerichte of relationele schaamte genoemd. Het gaat hier om ‘angst voor de angst’. Iemand schaamt zich dan vooruitlopend op de schaamte die hij vreest te gaan ervaren. Vaak gaat deze gepaard met lichamelijke ongemakken, zoals ‘rood worden’, dat ontstaat voor het (vermeende) oog of oordeel van de ander.

 

Faalschaamte

Met faalschaamte wordt de schaamte bedoeld die ontstaat doordat iets niet gelukt is te doen of te zijn, ofwel bij een na te streven ideaal. Bijvoorbeeld: die moeder willen zijn die naast haar kinderen, ook een geweldige carrière heeft, maar het gevoel heeft hier niet in te zijn geslaagd.

Pathologische schaamte

Bij deze vorm van schaamte wordt schaamte als een persoonlijkheidstrek of structureel kenmerk gezien. De schaamte is dan verbonden met lang bestaande overtuigingen en onbewuste fantasieën over negatieve zelfwaardering en het niet waard zijn geliefd te zijn. Deze schaamte wordt ook wel ‘zijnschaamte’ genoemd.

Hoe lang duurt het voordat iemand écht kan praten over seksueel misbruik?

De teller wordt periodiek bijgewerkt. Laatste update: 27 sep '24

59

Aantal ingevuld

Gestart op 1 januari 2022

12,4

Eerste poging onthulling

Gemiddeld aantal jaren

19,8

Geslaagde onthulling

Gemiddeld aantal jaren

Preview '50 shades of shame'

Psychodynamisch licht op schaamte in het proces van onthullen van seksueel misbruik.

Wil je de gehele scriptie lezen? Deze stuur ik niet (meer) toe, maar kun je inzien bij mijn praktijk. Laat weten of je dit wilt via de contactpagina

Schaamtetherapie

Mijn scriptie '50 shades of shame' gaat over de rol van schaamte in het proces van onthullen. Tijdens het onderzoek heb ik een schaamtetherapie ontwikkeld. Omdat er zoveel interesse bleek naar mijn onderzoek en de resultaten, heb ik deze therapie opgenomen in mijn repertoire. Het doel van de schaamtetherapie is om over seksueel misbruik te kunnen praten. Kijk verder op de speciale pagina schaamtetherapie voor meer details over deze unieke aanpak.

Meten = weten. Doe je mee? #échtpraten

Al decennia lang is de gemiddelde termijn van onthulling 16 jaar. Vaak is het zo dat iemand eerst een poging doet om zijn/haar verhaal te vertellen, maar dat de ontvanger niet reageert, nauwelijks doorvraagt of dat het om een andere reden niet lukt om door te pakken. Hoe lang duurt het voordat je echt kunt praten over jouw verleden? In alle rust en veiligheid?

Doe je mee om hier meer duidelijkheid over te krijgen? 

1. Na hoeveel jaar heb jij voor het eerst iets verteld (poging) over wat je meemaakte?
2. Na hoeveel jaar heb jij écht kunnen praten over het seksueel misbruik?